آقای دکتر اشکان شفیعی در دوره های آموزشی خودشناسی ایگو را اینگونه تعریف کردند که
ایگو در خودشناسی به معنای “خود” یا “من” است و نقش مرکزی در درک فرد از هویت و شخصیت خود دارد. این مفهوم به شکلگیری تصویر ذهنی فرد از خود و نحوهی تعامل او با دنیای خارج مرتبط میشود. ایگو به فرد کمک میکند تا واقعیتها را تحلیل کند و تصمیمگیری کند، همچنین در تنظیم احساسات و رفتارهای او نقش اساسی ایفا میکند.
ایگو معمولاً بین خواستههای درونی (نظیر تمایلات و احساسات) و محدودیتهای بیرونی (مانند قوانین اجتماعی و واقعیات) تعادل برقرار میکند. در این راستا، ایگو میتواند به عنوان مدافع فرد در برابر اضطرابها و چالشها عمل کند.
ایگو در نظریه فروید به عنوان یکی از سه بخش اصلی ساختار شخصیت (ایگو، سوپرایگو و نهاد) تعریف میشود. ایگو به عنوان بخش منطقی و واقعنگر شخصیت عمل میکند و وظیفهی متعادل کردن خواستههای نهاد (غریزهها و تمایلات ابتدایی) و الزامات سوپرایگو (معیارهای اخلاقی و اجتماعی) را دارد.
ایگو به فرد کمک میکند تا با واقعیتها تعامل کند و به دنبال ارضای خواستهها به شیوهای قابل قبول اجتماعی باشد. این ساختار به طور مداوم در حال پردازش اطلاعات و مدیریت تنشها و تعارضهاست، تا فرد بتواند در جامعه زندگی کند و تصمیمگیریهای منطقی داشته باشد.
در روانشناسی تحلیلی کارل یونگ، ایگو به عنوان جنبهای از خودآگاهی فرد تعریف میشود. یونگ ایگو را به عنوان مرکز هویت شخصی میبیند که شامل تجارب، افکار و احساسات فرد است. این جنبه، بر روی شناخت و تفکر منطقی تأکید دارد و به فرد کمک میکند تا با دنیای بیرونی تعامل کند.
با این حال، یونگ بر این نکته تأکید دارد که ایگو تنها بخش کوچکی از خود (Self) است. خود شامل تمام جنبههای شخصیت، از جمله ناهوشیار و ناهوشیار جمعی میشود. یونگ معتقد است که برای دستیابی به رشد و تکامل شخصی، فرد باید با سایه (جوانب ناهوشیار و سرکوب شدهی خود) و دیگر بخشهای ناهوشیار خود نیز ارتباط برقرار کند.
به این ترتیب، در نظریه یونگ، ایگو نقشی حیاتی در هویت شخصی دارد، اما برای دستیابی به تمامیت و خودشناسی، نیاز به ادغام و تعامل با دیگر جنبههای روان نیز وجود دارد.
از دیدگاه اریک برن، روانشناس و بنیانگذار تحلیل رفتار متقابل، ایگو به عنوان یکی از سه حالت ایگو تعریف میشود: والد، بالغ و کودک. این سه حالت، جنبههای مختلف شخصیت را نشان میدهند و در تعاملات فرد با دیگران نقش دارند.
1. حالت والد: شامل ارزشها و رفتارهایی است که فرد از والدین یا بزرگترها دریافت کرده است. این حالت میتواند حمایتکننده یا سرزنشکننده باشد.
2. حالت بالغ: این حالت منطقی و تحلیلگر است و به فرد کمک میکند تا واقعیتها را بررسی کند و تصمیمگیریهای معقول انجام دهد.
3. حالت کودک: شامل احساسات، تمایلات و واکنشهای کودکانه است که میتواند خلاق و بازیگوش یا آسیبپذیر و نیازمند باشد.
ایگو در این نظریه نه تنها به شناخت و تحلیل شخصیت کمک میکند، بلکه نحوهی تعامل فرد با دیگران و پاسخ به موقعیتها را نیز توضیح میدهد. برن بر این باور است که درک این سه حالت میتواند به افراد کمک کند تا روابط بهتری برقرار کنند و مسائل روانی خود را بهتر مدیریت کنند.
در رویکرد درمان شناختی-رفتاری (CBT)، ایگو بهطور خاص تعریف نمیشود، بلکه بر روی تفکرات و باورهای فرد و تأثیر آنها بر احساسات و رفتارها تمرکز دارد. در این رویکرد، فرد به شناسایی الگوهای تفکری منفی و ناسالم میپردازد که میتواند منجر به مشکلات روانی شود.
هدف CBT کمک به فرد در تغییر این الگوهای تفکری و توسعه استراتژیهای جدید برای مقابله با چالشهاست. در این فرآیند، ایگو به معنای خودآگاهی و شناخت درونی اهمیت دارد، زیرا فرد باید بتواند احساسات و افکار خود را تحلیل کند و از آنها برای بهبود رفتار و وضعیت روانی خود استفاده کند.
بنابراین، در CBT، ایگو به عنوان یک عنصر مهم در شناسایی و تغییر تفکرها و رفتارها در نظر گرفته میشود، بدون اینکه به تقسیمبندیهای خاصی مانند در روانشناسی تحلیلی اشاره شود.
در دوره جدید جامع خودشناسی آقای دکتر اشکان شفیعی مطالب بسیار کلیدی چون ایگو را بیان کرده و شما را راهنمایی راهنمایی خواهند کرد
اشکان شفیعی/روانشناس و رواندرمانگر/روانکاو
فردی اجتماعی/پیش از ازدواج/زوج درمانی/درمان اختلالات افسردگی و…
دکتر اشکان شفیعی بهترین مشاوران شرق تهران
دفتر روانشناسی شرق تهران
روانشناس شرق تهران